Vragen en antwoorden over Handelingsverlegen

Wij ouders hebben onvoldoende info om te bepalen of dit echt het geval is en kunnen niemand vragen om dit te controleren. Dat heeft Den Haag simpelweg niet goed genoeg geregeld en dat weten ook de schoolbesturen etc.

In de Staat van het Onderwijs 2019 schrijft de onderwijsinspectie:

"In 2017 zagen we in het speciaal onderwijs (so) na jaren van daling weer een toename van het aantal leerlingen. Bij de start van schooljaar 2018/2019 hebben veel scholen voor speciaal onderwijs opnieuw met groei te maken. Ook op een groot deel van de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso) neemt het leerlingenaantal toe, maar het totaal aantal vso-leerlingen blijf licht dalen."

Onderwijsprofessionals wijzen er vaak op dat door Passend Onderwijs leerlingen te lang op de reguliere school blijven, waardoor de problemen erger worden, en dan alsnog naar speciaal onderwijs of voortgezet speciaal onderwijs worden doorverwezen. De theorie is dat als die leerlingen eerder doorverwezen zouden worden, dat dan de problematiek meer beperkt zou blijven. Dat zou een verklaring voor de stijging kunnen zijn, als er nu een inhaalslag gaande is en de reguliere scholen weer wel sneller naan het speciaal onderwijs verwijzen. Als dat klopt zouden we moeten zien dat de groei de komende jaren weer afneemt tot hetzelfde percentage als voor de invoering van Passend Onderwijs.

Ouders zien echter ook een andere verklaring: reguliere scholen hebben steeds minder ruimte voor leerlingen die afwijken van het gemiddelde. Doordat de norm waar je als leerling aan moet voldoen steeds smaller wordt (wellicht door grotere klassen en onvoldoende hulp voor de leerkrachten), verklaart een school zich steeds sneller "handelingsverlegen" en wordt de leerling naar het speciaal onderwijs doorverwezen.

Beide verklaringen zijn natuurlijk generalisaties en gelden niet voor alle scholen. Er is geen duidelijkheid wat de oorzaak daadwerkelijk is.

De groei is overigens niet specataculair en niet over de hele linie. Uit de Staat van het Onderwijs 2019:

"Niet alle scholen voor speciaal onderwijs hebben met groei te maken. Bij 130 van de 286 locaties is het leerlingenaantal in 2017/2018 afgenomen of gelijk gebleven. Bij de scholen met groei is er meestal sprake van een lichte toename van een tot tien leerlingen per school."